Στέφανος Τηλικίδης

Ο ποιητής, θεατρικός συγγραφέας και πεζογράφος Στέφανος Τηλικίδης που έζησε στο Ωραιόκαστρο τα τελευταία είκοσι χρόνια της ζωής του, άφησε στους αναγνώστες του ένα πολύτιμο διαχρονικό έργο. Ένα έργο που μας εντυπωσιάζει για το μεστό, γεμάτο ανθρωπιά και λυρισμό στίχο του.Θεωρήσαμε χρέος μας να αναφερθούμε στο σεμνό «ποιητή της Ειρήνης» που ο ίδιος στο ποίημά του «Συντυχία» έγραφε:Απ’ όταν απαντήθηκα με τη Μούσα μου, «Ειρήνη», τήνε καλημέρισα, κι εκείνη, «Ελευθερία», μ’ αποκρίθηΚι από τότες, άλλο τι δεν τραγούδησα, πάρεξ Ελευθερία και Ειρήνη.

 

Στρατευμένος λοιπόν από νωρίς στις φάλαγγες της Ειρήνης δεν έπαψε, μέσ’ απ’ το έργο του, να μάχεται τον πόλεμο, να θρηνεί για τον άδικο χαμό των άφταιγων παιδιών και να μας υπενθυμίζει το χρέος μας για Ειρήνη. Στο ποίημά του «Πανοπλία» γράφει:

Τον ψίθυρο,

Τον χρειάστηκα, μια φορά στη ζωή μου.

-Όταν είπα το πρώτο μου σ’ αγαπώ.

Ευτύς μετά, Στοιχήθηκα στις φάλαγγες της Ειρήνης.

Κι από τότες, χρειάζομαι Την Κραυγή.

Στο ποίημά του «ερώτημα» μας υπενθυμίζει το χρέος μας:

Όχι, πε μου, αδελφέ μου, πε μου, να χαρείς,

Αν δε λαμπαδιάσουμε εμείς, στην ανηφόρα του Γολγοθά,

Πώς θα φωτιστεί η λεωφόρος της Ανάστασης,

Να πορευτούνε τα παιδιά μας;

Ο Στέφανος Τηλικίδης γεννήθηκε στο Κρεπασνόϊ του Καυκάσου και το 1929 η οικογένειά του ήρθε και εγκαταστάθηκε στην Τέρπυλλο του Κιλκίς.

Σπούδασε Νομικά στο Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης.

Στα γράμματα εμφανίσθηκε το 1953 με την ποιητική συλλογή «Δημοτικά Μοτίβα». Ακολούθησαν: Το 1956 η ποιητική συλλογή «Για τη χιλιάκριβη τη Λευτεριά» (τραγούδια της σκλαβιάς και της Αντίστασης). Από αυτά ορισμένα μελοποιήθηκαν από το συνθέτη Πάνο Τζαβέλα. Το 1957 η τραγωδία «Ζήσης Γραβιάς» και το 1966 το θεατρικό έργο «Ποιός έκλεψε τους οικτιρμούς μας».

Ο Σ.Τηλικίδης στο μπαλκόνι του σπιτιού του

 

Το 1966 εκδόθηκαν τα διηγήματα «Το είδωλο του Κύκλωπα» και το 1972 την ποιητική συλλογή «Ειρήνη πληγή μου».

Τα γεγονότα του Πολυτεχνείου τον συγκλονίζουν και έγραψε το ποιητικό έργο «Εδώ Πολυτεχνείο» (1974) για να μας τονίσει…

Κείνη τη νύχτα…!

Κείνη τη νύχτα, π’ άναψε,

Φωτιές μέσα στις «νύχτες».

Αυτό το έργο παρουσιάστηκε επανειλημμένα από την κρατική τηλεόραση με μουσική του συνθέτη Γεώργιου Γεωργιάδη.

Ακολούθησαν τα ποιήματά του «Σταλαχτίτες από δάκρυ» (1979). Ο διαχρονικός ποιητής μας τονίζει στο ποίημά του «Συμβουλή»:

Μάθετε να περιδιαβάζετε,

Στο βασίλειό σας, της «βολής»

Και να μη ζυγώνετε,

Στους προθάλαμους της «νιότης»,

Μη σκιάξετε,

Την «ελπίδα».

Και στην «Έγνοια»:

Μας ξεστράτισαν,

Από τη λεωφόρο των λουλουδιών.

Και μας υποχρέωσαν να πορευόμαστε,

Στη ρούγα των «τριβόλων».

Άνθρωποι, δεν πονάτε;

Το 1979 επίσης εκδόθηκε το ανθολόγιο από το έργο του ποιητή «Ρέκβιεμ για τα Χερουβείμ» (Το παιδί στον πόλεμο), αφιέρωμα στο Διεθνές έτος παιδιού.

Ακολούθησαν οι ποιητικές συλλογές «Γρηγορείτε…» το 1982 και τα «Ειρηνιστικά» το 1985. Από αυτά επιλέξαμε το ποίημα «Ματαιοπονία»:

Τον Οβριό φαντάρο,

Που στην έφοδο των τανξ, στη Βηρυτό,

Παρατιμόνιασε το δικό του,

Να μη πατήσει μια Παλαιστίνια μάνα,

Φορτωμένη το παιδί της,

Προτείνω για το Νόμπελ Ειρήνης

……………………………………………

Θεέ μου, τι ζητώ

Κι από ποιους;

Μετά το θάνατό του εκδόθηκαν τα διηγήματα, «Στ΄ αχνάρια του Κύκλωπα» και τα ποιήματα «Ισόβια στράτευση». Ιδού η ποιητική του «Απόκριση».

Αν με ρωτήσετε, σε τί χωρίζονται

Οι άνθρωποι της πατρίδας – Γης,

Δεν θα σας αποκριθώ…

Σε φυλές, μήτε … σε χρώματα.

Παρά…

Σε χορτάτους και πεινασμένους.

Ο Σ.Τηλικίδης στο μνημείο του Λαμπράκη.Οι επιτύμβιοι στίχοι στο μνημείο είναι δικοί του.

 

Μέσα στη σαραντάχρονη, έντιμη πορεία του, αδιάκοπης προσφοράς στα Γράμματα, ο Στέφανος Τηλικίδης έτυχε αναγνώρισης από αξιόλογους πνευματικούς ανθρώπους της εποχής του Έλληνες και ξένους. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί σε ξένες γλώσσες. Υπήρξε μέλος του Συνδέσμου Ελλήνων Λογοτεχνών και της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Βραβεύτηκε σε λογοτεχνικούς και θεατρικούς διαγωνισμούς. Το 1983 τιμήθηκε με το βραβείο ΕΙΡΗΝΗΣ και ΦΙΛΙΑΣ «ΑΜΠΝΤΙ ΙΠΕΚΤΣΙ» για ποιήματά του.

Οι στίχοι του ποιητή της Ειρήνης βρίσκονται χαραγμένοι στη βάση του μνημείου του Γρηγόρη Λαμπράκη στη Θεσσαλονίκη.

Επιμέλεια: Ευγενία Δ. Μαυροπούλου