Το Σάββατο 2 Ιανουαρίου 2016 οι δρόμοι του Ωραιοκάστρου γέμισαν με τους ήχους του αγγείου και του νταουλιού, με πολύ κόσμο αλλά και με όμορφες αναμνήσεις.Η ΕΠΩΦ σε συνεργασία αυτή τη φορά με τον Ποντιακό Σύλλογο Καλλιθέας- Συκεών αναβίωσαν για 6η συνεχή χρονιά το έθιμο των Μωμόγερων.Η συγκεκριμένη εκδήλωση παραπέμπει σε ένα από τα παλαιότερα ποντιακά έθιμα που λάμβαναν χώρα κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων, από τις 15 Δεκεμβρίου έως και τα μέσα Ιανουαρίου – ενώ δεν έλειπαν οι φορές που διαρκούσε ακόμη και μέχρι την Καθαρά Δευτέρα (πρώτη ημέρα της Μεγάλης Σαρακοστής).
O θεός Μώμος κατά την Αρχαιότητα αποτελούσε την προσωποποίηση της σάτιρας και του σαρκασμού και συνδεόταν με τις γιορτές που ήταν αφιερωμένες στον Διόνυσο, με κοινό χαρακτηριστικό τις μάσκες και τις μεταμφιέσεις. Από εκεί προέρχεται και η αρχική ετυμολογία της λέξης «Μωμόγεροι» ή «Μωμόεροι» ή και «Μωμογέρια», που αποτελούσαν τους ακολούθους-ιερείς του Μώμου και τον συνόδευαν χορεύοντας, τραγουδώντας και σατιρίζοντας πρόσωπα και καταστάσεις.
Οι ενδυμασίες των μεταμφιεσμένων, που περιλαμβάνουν μάσκες από δέρματα ζώων, δορές τράγου, αλεποουρές και ουρές λαγών, δείχνουν επίσης την αρχαϊκή καταγωγή του συγκεκριμένου εθίμου. Επικρατεί η αντίληψη ότι αυτός που φοράει τη μάσκα εξομοιώνεται με τον θεό στον οποίο ανήκει το εκάστοτε ιερό ζώο. Επίσης, χαρακτηριστική είναι η παρουσία ξηρών καρπών, βοτάνων και διαφόρων οπωρικών τα οποία έχουν κρεμασμένα γύρω από το λαιμό τους σε αρμαθιές μερικά πρόσωπα του θιάσου, υποδηλώνοντας τη μαγική και γονιμική αφετηρία που συνδεόταν με αυτά στο παρελθόν.
Το περιεχόμενο των παραστάσεων είναι κατά κανόνα κωμικό (που σε μερικές περιπτώσεις παίρνει και κοινωνικές διαστάσεις), υπάρχουν όμως και παραλλαγές με σοβαρό περιεχόμενο.
Κεντρικό πρόσωπο σε κάθε παράσταση είναι η νύφη, που ενσαρκώνει τη βλάστηση και τη γονιμότητα της γης. Η σύγκρουση ενός νέου άνδρα και ενός γέρου για την κατάκτησή της, με την τελική νίκη του νεότερου, συμβολίζει την αντικατάσταση του παλιού χρόνου από τον νέο. Στο τέλος ακολουθούν πάντοτε χορός, τραγούδι και τρικούβερτο γλέντι.
Το δρώμενο των Μωμόγερων δικαίως αποκαλείται το δρώμενο, των δρωμένων.
Αυτό που συνέβη ήταν μοναδικό για τον καθένα μας και πάντα θα περιμένουμε με ανυπομονησία αυτή τη μέρα.
Τα παλικάρια, φόρεσαν την ενδυμασία των Μωμόγερων και έδωσαν σάρκα και οστά στο θεό Μώμο.
Οι νοικοκυρές ετοίμασαν πλούσια εδέσματα και φυσικά το ρακίν για να προσφέρουν στον κόσμο. Όλοι ακολούθησαν τους Μωμόγερους στους δρόμους του Ωραιοκάστρου , στην πλατεία του Δημαρχείου αλλά και από σπίτι σε σπίτι για να δουν τον χορό των φουστανελάδων και να γελάσουν με το σχολιασμό των κακώς γραμμένων κειμένων της εποχής μας από το θίασο. Τα βλέμματά μας χάθηκαν στη χορευτική κίνηση και στα σώματα που έτρεμαν στο άκουσμα των συνθημάτων του αρχηγού, όλοι μας καμαρώσαμε τα παλικάρια που με πάθος χόρεψαν ακούραστοι, κουβαλώντας στις πλάτες τους το χρέος της παράδοσης, τραγουδώντας για την πατρίδα, το θάνατο, την αγάπη, για τα πρόσωπα που λείπουν σήμερα από κοντά μας.
Η στιγμή είναι μοναδική και η σκέψη που κάνεις είναι μία, κάποτε ‘εδώ’ χόρευε ο παππούς μου, ο πατέρας μου και αύριο θα χορεύει ο γιος μου!
Έχουμε χρέος, όλοι να διαφυλάξουμε ατόφια την παράδοση που οι πρόγονοί μας, μας εμπιστεύτηκαν, να τη διασώσουμε και να τη διαδώσουμε στις επόμενες γενιές με την μοναδικότητα που έχει!
